De bijendans is een communicatiedans die honingbijen voor
hun nestgenootjes op de raat uitvoeren.
Met haar dansje geeft de bij aan in welke richting de
voedselbron zich bevindt en wat de afstand is tot deze voedselbron. Ook laat ze
andere bijen proeven wat het lekkers is dat ze daar heeft gevonden en dat stimuleert
de bijen het dansje goed te volgen, zodat ze het snel zelf kunnen vinden.
Als de kwaliteit van het lekkere goedje bijzonder goed is,
zal de bij die het voedsel heeft gevonden haar dansje in de raat vaker
herhalen. Hierdoor worden meer bijen aangespoord om het voedsel te gaan halen. De
gretigheid waarmee haar nestgenootjes haar voedsel proeven stimuleert de bij om
te dansen.
De Oostenrijkse dierdeskundige Karl von Frisch kwam achter de verschillende betekenissen van de diverse dansvormen. Voor het aangeven van de plaats van de voedselbron kunnen drie dansvormen worden onderscheiden. De keuze voor de dansvorm is afhankelijk van de afstand die er afgelegd moet worden naar de voedselbron.
Rondedans
De rondedans wordt ingezet om nabijgelegen (tot 50 meter) voedselbronnen aan andere bijen bekend te maken. De danseres trekt eerst
de aandacht van andere bijen om vervolgens enkele malen een rondje met een
diameter van ongeveer 2 cm te lopen. Dan stopt de danseres en loopt hetzelfde
rondje een paar keer in omgekeerde richting. De danseres wordt in haar
bewegingen gevolgd door volgbijen. Deze volgbijen krijgen van tijd tot tijd wat
voedsel aangeboden.
Deze dans kan 10 minuten duren en geeft geen informatie over de richting van de voedselbron. De volgbijen gaan op eigen gelegenheid op zoek naar het voedsel.
Sikkeldans
Wanneer de voedselbron verder weg is dan 50 meter, maar minder dan 150, heeft de dans een sikkelvorm, die een overgang vormt naar de achtdans of kwispeldans.
Achtdans of Kwispeldans
Ook bij deze dans wordt als eerste de aandacht van andere bijen getrokken en laat de danseres hen van het voedsel proeven. Dan begint de dans die een vorm heeft van een liggende acht. De danseres loopt kwispelend met haar achterlijf omhoog en maakt een halve cirkel naar links, dan loopt ze wederom kwispelend omhoog en maakt ze een rondje naar rechts. Zo wordt de liggende 8 gevormd en op de samenvallende delen van de rondjes wordt er gekwispeld. Deze route wordt meerdere malen herhaald.
De informatie over de afstand naar de voedselbron wordt duidelijk gemaakt door de snelheid waarmee de bij danst en in de lengte van het rechte gedeelte waarin wordt gekwispeld. Hoe korter de afstand naar de voedselbron is, hoe sneller de bij danst en omgekeerd.
Met deze dans krijgen de bijen ook informatie over de richting naar de bron. De richting van het kwispelende gedeelte van de dans is hierbij van belang. De zon en de zwaartekracht spelen hier een belangrijke rol in.
De hoek die de danseres maakt met de verticale as, het
kwispel gedeelte, is gelijk aan de hoek van de weg naar het lekkers, ten
opzichte van de zon. Wanneer het voedsel in de richting van de zon gevonden
werd, danst de bij op de raat omhoog, dus tegenovergesteld aan de richting
waarin de zwaartekracht werkt. Omgekeerd heeft het kwispelend naar beneden
lopen op de raat de betekenis dat het voedsel gezocht moet worden in tegenovergestelde
richting van de plaats waar de zon staat.
Op deze manier kan de bij met deze dans alle richtingen ten
opzichte van de zon aangeven met een hoek ten opzichte van de richting waarin
de zwaartekracht werkt.
Deze dansvorm wordt gebruikt om voedsel aan te geven dat op grotere afstand (meer dan 150 meter) van de kast ligt.
Omdat je bovenstaande misschien twee keer hebt moeten lezen
om het te begrijpen hebben we twee filmpjes toegevoegd.
Het eerste filmpje is korter en legt de Rondedans en de Achtdans of Kwispeldans
uit.
In het langere filmpje hieronder kun je je hart ophalen en wordt alles tot in de puntjes uitgelegd door wetenschappers met bijbehorende tekeningen, om het nog duidelijker te maken. Dus als je echt geïnteresseerd bent om te weten hoe het werkt zouden we het langere filmpje zeker aanraden.
Wij vonden het erg BIJzonder en wilden jullie dit fascinerende gedrag, dat zich afspeelt in de raat, die we zelden zien, niet onthouden.
We hopen dat jullie, net als wij, erg onder de indruk zijn van de dansende bijen!
De bijen hebben het niet makkelijk dus misschien wil jij ook helpen om de bijen van voldoende voedsel te voorzien. Je kunt een deel van je tuin beplanten met niet alleen mooie, maar ook heel aantrekkelijke planten voor onze bijen. Kijk vooral hieronder bij vivara om te zien hoe dat eruit ziet.
Onze artikelen kunnen affiliate links bevatten. Als je op een dergelijke link klikt en vervolgens een product of dienst aanschaft, ontvangen wij een kleine commissie zonder dat dit jou iets extra's kost. Dankzij jouw hulp kunnen wij ons mooie magazine blijven publiceren.
